هارد SSD یا حافظه SSD؛ کدام درست است؟

اگر شما با مشکل کمبود حافظه در کامپیوتر یا لپ‌تاپ خود روبه‌رو شوید، چه می‌کنید؟ تصور کنید قصد دارید فایلی را در لپ‌تاپ خود ذخیره کنید و متوجه می‌شوید که حافظه‌ی لپ‌تاپ شما پر شده یا این‌که احساس می‌کنید مدتی است که سیستم شما کند شده و به‌خوبی کار نمی‌کند. در این زمان است که ضمن مشورت با دوستانتان و همچنین انجام تحقیقاتی در اینترنت، به این نتیجه می‌رسید که به یک هارد SSD نیاز دارید؛ اما بیشتر که جست‌و‌جو می‌کنید، نمی‌دانید بالاخره باید هارد SSD بخرید یا حافظه SSD!

احتمالاً نام این نوع حافظه‌ها زیاد به گوشتان خورده است. البته امروزه در اصطلاح عامیانه زیاد می‌شنوید که به‌جای حافظه SSD، از واژه هارد SSD استفاده می‌کنند. منظور از هر دو واژه یکی است و از آن برای ارتقای فضای دستگاه استفاده می‌شود؛ اما کاربرد صحیح آن واژه‌ی حافظه است نه هارد. در این مقاله قصد داریم شما را با حافظه SSD که به اشتباه به آن هارد SSD می‌گویند، بیشتر آشنا کنیم و انواع آن را برایتان نام‌ببریم. همچنین درباره تفاوت هارد و حافظه صحبت کنیم تا متوجه شوید که چرا استفاده از واژه‌ی هارد SSD اشتباه است.

تفاوت هارد و حافظه از نظر ساختار و کارایی

هارد از یک صفحه‌ی گرد فلزی به‌نام مکانیزم هِد و پلاتر تشکیل‌شده است. پلاترها همان صفحه‌هایی هستند که اطلاعات روی آن‌ها نوشته می‌شوند. یک بازوی متحرک روی پلاتر قرار دارد که در نوک این بازو یک مگنت نصب شده است. این مگنت همان هد است. درواقع این هد است که اطلاعات را روی پلاتر، به‌طور مغناطیسی ذخیره می‌نماید. زمانی که هارد دیسک را روشن می‌کنید، پلاتر با سرعتی معادل 5400 تا 7200، این سرعت در مدل‌های پیشرفته‌تر تا 10000 دور در دقیقه نیز می‌رسد، به دور خود می‌چرخد و پس‌ از آن هد روی پلاتر به حرکت درآمده و اطلاعات در بلوک‌های کوچکی به نام سکتور ذخیره می‌شوند.

همان‌طور که گفتیم، Solid State Drive یا SSD، به معنی دیسک جامد است. نوع ذخیره‌سازی اطلاعات در حافظه‌های SSD و هاردهای HDD، مهم‌ترین تفاوت این دو نوع ابزار ذخیره‌سازی است. در حافظه‌های SSD هیچ حرکت یا چرخشی برای ذخیره‌سازی یا بازیابی داده‌ها وجود ندارد زیرا اطلاعات بر روی تراشه‌ها و در بلوک‌های مخصوصی ذخیره می‌شوند. بنابراین هر زمان که شما به داده‌ای نیاز داشته باشید، حافظه SSD سریعاً آن اطلاعات را در اختیار شما قرار می‌دهد. در حقیقت کارایی بالای حافظه‌های SSD به دلیل همین روند مستقیم و بی‌واسطه‌ی دسترسی به اطلاعات است. به همین دلیل، سرعت دسترسی به اطلاعات در حافظه SSD نسبت به هاردها، بسیار بیشتر است.

ساختار این حافظه‌ها باعث شده است که اطلاعات ذخیره شده در حافظه‌های SSD با قطع برق، از بین نروند. این نوع حافظه‌ها با استفاده از پورت‌های مختلف، به سیستم‌های دسکتاپ و لپ‌تاپ وصل می‌شوند. رایج‌ترین این پورت‌ها در بازار SATA 6G و PCIe هستند. البته در بازار، مدل‌های اکسترنال و قابل‌حمل نیز وجود دارند که از طریق پورت USB3 به کامپیوتر وصل می‌شوند.

یکی از دلایل اینکه به اشتباه حافظه SSD را هارد SSD می‌نامند، آشنایی نداشتن با ساختار و نحوه‌ی کار آن است.

تفاوت هارد و حافظه از نظر پایداری

یکی دیگر از تفاوت‌های هارد با حافظه SSD در پایداری اطلاعات ذخیره شده است. به‌طوری‌که در بهترین حالت میزان پایداری حافظه‌های SSD نسبت به هاردها، به‌صورت میانگین و تقریبی 2 برابر بیشتر است. به همین جهت، مقاومت ابزارهای ذخیره‌سازی اطلاعات در حافظه‌های SSD نیز بیشتر می‌باشد. طول عمر حافظه‌های SSD حدود 1 میلیون و 200 هزار ساعت تخمین زده‌شده است. این در حالی است که طول عمر هاردها حدود 600 هزار ساعت می‌باشد. بنابراین، اگر ما به حافظه‌های SSD لقب هارد SSD بدهیم، این تفاوت نیز نادیده گرفته می‌شود.

تفاوت هارد و حافظه از نظر سرعت

سرعت پردازش اطلاعات در هاردها با حافظه‌های SSD متفاوت است. در حافظه SSD، سرعت انتقال اطلاعات، چندین برابر بالاتر از هارد دیسک‌ها است. انتقال اطلاعات با سرعت بالا، سبب پردازش سریع داده‌ها نیز می‌شود. بنابراین، در سیستم‌های امروزی که به سرعت پردازش داده‌ی بالاتری نیاز دارند، اغلب از حافظه‌های SSD استفاده می‌کنند.

تفاوت هارد و حافظه از نظر ظرفیت

حافظه‌های SSD موجود در بازار تا 4 ترابایت حجم دارند. رایج‌ترین SSDهایی که استفاده می‌شوند، 128 تا 512 گیگابایت حجم دارند که اغلب به‌عنوان منبع ذخیره‌ی اصلی در سیستم‌ها از آن‌ها بهره می‌برند. برای درک بهتر، یک منبع ذخیره‌سازی 128 گیگابایتی می‌تواند برای نصب ویندوز و برنامه‌های کاربردی فضای کافی داشته باشد و علاوه‌بر این‌ها نزدیک به 50 گیگابایت فضای خالی را نیز در اختیار کاربران قرار دهد. در مقابل هاردها تا ظرفیت‌های 8 و 12 ترابایت در بازار موجود هستند. البته این ظرفیت‌های 8 تا 12 ترابایتی عموماً برای سرورها استفاده می‌شوند ولی به‌طورکلی هارد دیسک‌ها در ظرفیت‌های بالاتری تولید می‌شوند.

تفاوت هارد و حافظه از نظر مقاومت

در جابه‌جایی و به‌خصوص در سفرها ممکن است لپ‌تاپ‌ها در معرض خطر ضربه قرار بگیرند. داشتن یک حافظه‌ که بتواند در برابر این ضربات مقاومت کند، یک امتیاز بزرگ برای کاربران به‌حساب می‌آید. هاردها به دلیل داشتن قطعات متحرک، ممکن است آسیب‌پذیری بیشتری نسبت به حافظه‌های SSD داشته باشند. به‌خصوص اگر در لحظه‌ی ضربه، در حال کار باشند. حافظه‌های SSD به دلیل ثابت بودن قطعاتشان، احتمال آسیب‌دیدگی بسیار کمتری نسبت به هاردهای HDD دارند. پس این موضوع نیز یکی از دلایل دیگری است که نشان می‌دهد به کار بردن واژه‌ی هارد SSD به جای حافظه‌ SSD تمام‌و‌کمال اشتباه است.

سایر تفاوت های هارد و حافظه

لپ‌تاپ‌ها بزرگ‌ترین شاخصه‌ای که نسبت به کامپیوترها دارند، قابل‌حمل بودن است. حافظه‌های SSD نسبت به هارد دیسک‌ها (HDD) کوچک‌تر و سبک‌تر هستند و این امر باعث کاهش ابعاد و وزن لپ‌تاپ می‌شود. از طرف دیگر استفاده از حافظه‌های SSD در لپ‌تاپ‌ها کمک می‌کند که فضای بیشتری برای قرارگیری بقیه‌ی قطعات درون لپ‌تاپ وجود داشته باشد. تفاوت دیگر حافظه‌های SSD و هاردها در مصرف انرژی آن‌ها است. حافظه‌های SSD انرژی کمتری مصرف می‌کنند و این موضوع باعث افزایش عمر باتری دستگاه نیز می‌شود. پس اگر به SSDها لقب هارد SSD بدهیم، در شناسایی این تفاوت‌ها نیز سردرگم خواهیم شد.

هارد SSD یا حافظه SSD کدام درست است؟

همان‌طور که پیش‌ازاین نیز اشاره کردیم، این یک اشتباه رایج بین مردم است که هارد SSD را همان حافظه SSD در نظر می‌گیرند. با توجه به توضیحات بالا اکنون شما قطعاً تفاوت هارد و حافظه را متوجه شده‌اید و می‌دانید که واژه‌ی صحیح، حافظه SSD است نه هارد SSD! به‌بیان‌دیگر از واژه هارد برای دیسک‌های گردان یا همان HDD استفاده می‌کنند که نحوه‌ی کارشان با ابزار مکانیکی است نه با مدارها و گیت‌ها.

مزایا و معایب حافظه‌های SSD

مزایای حافظه SSD

• تفاوت هارد با حافظه SSD در تولید صدا، هنگام استفاده از آن‌ها است. هاردها هنگام استفاده سروصدای زیادی دارند؛ اما یکی از مزایای حافظه‌های SSD این است که مانند فلش هستند و صدای خاصی ندارند. پس اگر به کار کردن علاقه دارید اصلا دنبال هارد نباشید، مخصوصا هارد SSD که اصلا وجود خارجی ندارد.
• حافظه‌های SSD وزن کمتری دارند. وزن هاردها حدوداً 750 گرم و حافظه‌های SSD حدوداً 80 گرم است.
• هارد دیسک‌ها پس از شروع به‌کار، گرمای زیادی تولید می‌کنند، درحالی‌که حافظه‌های SSD گرمای محسوسی در هنگام فعالیت ندارند.
• مصرف انرژی در هاردها حدوداً 6 وات است، درحالی‌که، حافظه‌های SSD مصرف انرژی کمتری دارند و مصرف انرژی آن‌ها حدودا 4 وات می‌باشد. پس حتی به خاطر صرفه‌جویی در انرژی هم که شده، به حافظه SSD نگویید هارد SSD.

معایب حافظه SSD

یکی از معایب حافظه SSD این است که دائم آن را با هارد SSD اشتباه می‌گیرند. البته این یک شوخی بود! معایب اصلی حافظه SSD این‌ها هستند:

• برخی از حافظه‌های SSD توانایی رمزنگاری اطلاعات را ندارند یا رمزنگاری در آن‌ها فرایند پیچیده‌تری نسبت به هاردها دارد.
• قیمت حافظه‌های SSD بسیار بالا است. این نوع از حافظه‌ها عموما حدود 10 برابر گران‌تر از هارد دیسک‌هایی با ظرفیت مشابه هستند.

انواع حافظه‌های اس اس دی

حافظه SSD سه نوع است:

• حافظه SSD استاندارد

حافظه SSD استاندارد در کامپیوترهای معمولی، جایگزین هاردها شده‌اند و در این نوع حافظه‌ها از پورت SATA استفاده می‌کنند.

• حافظه SSD با رابط M.SATA

پورت SATAای که برای دستگاه‌های کوچک‌تر مثل لپ‌تاپ‌ها طراحی‌شده است، M.SATA یا به‌طور دقیق‌تر Mini SATA نام دارد. پس حافظه‌های SSD با پورت M.SATA نوع دوم هستند.

• حافظه SSD با پورت M.2

رابط M.2به نحوی طراحی‌شده است که نسبت به M.SATA کوچک‌تر ‌باشد و در آن از تکنولوژی PCI Express استفاده می‌شود. از حافظه M.2 SSD معمولاً در آلترابوک ها و تبلت‌ها استفاده می‌شود؛ به این دلیل که، در این دستگاه‌ها فضا بسیار محدود است. M.2گزینه‌ی مناسب‌تری برای کسانی است که قصد خرید یک حافظه مبتنی بر NVME را دارند.

حافظه‌های SSD برای چه نوع کاربردهایی مناسب ترند؟

حافظه‌های SSD را می‌توان در کنار هاردها به‌صورت ترکیبی استفاده کرد. از طرف دیگر می‌توان از حافظه‌های SSD به‌عنوان یک Cache، به‌منظور بالا بردن سرعت انتقال اطلاعات، بهره‌مند شد. به‌عنوان‌مثال، در سرویس‌های مجازی مانند VMotion ، Live Migration و Hyper-V از حافظه SSD در کنار هاردها استفاده می‌کنند. همچنین، می‌توان از حافظه‌های SSD به‌عنوان Flash Read Cache، به‌منظور انتقال ماشین‌های مجازی بین سرورهای مختلف، استفاده کرد. این کار باعث افزایش سرعت سیستم می‌شود.

آیا حافظه‌های SSD در طول زمان کندتر می شوند؟

حافظه‌های SSD علاوه بر خواندن اطلاعات، باید عملیات تصحیح آن‌ها را نیز انجام دهند. با گذر زمان و خراب شدن سلول‌های حافظه، کار تصحیح خطا در حافظه SSD بیشتر شده و روزبه‌روز این حافظه‌ها کندتر می‌شوند. بنابراین در پاسخ به این سؤال باید گفت که بله حافظه‌های SSD در طول زمان کند می‌شوند.

آیا حافظه‌های اس اس دی برای ذخیره‌ی بلند مدت داده ها مناسبند؟

حافظه یا هاردهایی برای ذخیره اطلاعاتمان مفید هستند که دوام و ماندگاری بالایی داشته باشند. حافظه‌های SSD و هاردها ازنظر ماندگاری و دوام تقریباً طول عمر یکسانی دارند. به‌طورکلی اگر فاکتور قیمت مدنظر نباشد، هارد HDD و حافظه SSD هردو، برای ذخیره‌ی بلندمدت اطلاعات مناسب هستند، ولی به خاطر داشته باشید که باید هم از هاردها و هم از حافظه‌ها نسخه‌ی پشتیبان بگیرید که در صورت خرابی اطلاعاتتان از بین نرود.

چه چیز‌هایی سبب خرابی حافظه‌های SSD می شود؟

• به زمین افتادن یا پرت شدن؛

• وارد شدن ضربات شدید؛

• خیس شدن و رطوبت زیاد؛

• گرمای زیاد.

سخن پایانی

هرروز افراد بیشتری سراغ استفاده از حافظه‌های ذخیره‌سازی SSD می‌روند. همچنین شرکت‌های زیادی هم در حال حاضر در زمینه‌ی حافظه‌ها فعال هستند و کار خود را روزبه‌روز گسترش می‌دهند. به‌مرورزمان ظرفیت و سرعت این حافظه‌ها در حال افزایش است. از طرفی هاردها یا HDDها نیز کاربران خاص خود را دارند و همچنان گزینه‌ی محبوبی هستند. هر دو نوع حافظه بسته به نوع نیاز و کارایی سیستم، مشتریان خود رادارند.

آیا شما نیز تابه‌حال با مشکل پر شدن حافظه سیستم خود مواجه شده‌اید؟ آیا برای شما پیش‌آمده که سرعت سیستم شما کند شود و به یک فضای ذخیره سازی جانبی نیاز پیدا کنید؟ آیا تابه‌حال از حافظه‌های SSD در سیستم‌های خود استفاده کرده‌اید؟ آیا پیش آمده که برای خرید هارد SSD به بازار بروید و ناگهان بفهمید که نامیدن هارد SSD به جای حافظه SSD چقدر اشتباه است و چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟ اگر چنین تجربیاتی دارید، ما در ایزی مارکت خوشحال می‌شویم خواننده‌ی تجربیاتتان باشیم. در کامنت‌ها منتظر شما هستیم.